Ramy narzucone kobietom przez stulecia uginały się, aż w końcu pękły pod naporem literatury. Siła słowa pomagała przełamywać bariery społeczne i kulturowe, kształtując nową rzeczywistość, która reflektowała również płeć żeńską. O czym pisały kobiety i jakie wartości przekazywały na kartach swoich powieści? W czasach, kiedy kobieca pozycja społeczna nie była jeszcze tak stabilna i umocniona, głównym założeniem była krytyka panujących konwenansów i ukazanie realiów wyzwolonych od przypisanych ról. Jednak wspomniane wątki stanowiły zaledwie bitwy, podczas gdy prawdziwa wojna toczyła się o wolność intelektualną…
Mistrzyni kobiecego komentarza społecznego – Jane Austen
Jane Austen nie wpisuje się we współczesny sposób pojmowania feminizmu. W swoich dziełach nie nawoływała do rewolucji praw kobiet, co może ją niejako wykluczyć z grona “ukobieconych”. Wnikliwość oraz baczna obserwacja rzeczywistości, pozwoliły spisać rzetelny komentarz społeczny, poruszający problematykę kobiet, usytuowaną w realiach XIX- wiecznej Anglii. Jane Austen poprzez swoje powieści przedstawia obraz rodzin, ale także jednostek, uwięzionych w rzeczywistości ograniczanej przez konwenanse, a także ekonomiczną zależność kobiet od mężczyzn. Autorkę można określić mianem skrytej feministki, która wpisuje siłę, inteligencję oraz niezależność intelektualną w naturę bohaterek, takich jak Elizabeth Bennet. Powieści, cieszące się niesłabnącą popularnością, subtelnie, ale ze stanowczością przedstawiające konkretne pozycje społeczne sprawiły, że autorka zajmuje zasłużone miejsce wśród literatury kobiecej.
Własny pokój intelektualny – Virginia Woolf
Jako ikona dla wielu współczesnych kobiet i jedna z najważniejszych postaci literatury modernistycznej, wyprzedziła swoją epokę, pozostawiając po sobie ponadczasowy dorobek artystyczny. Virginia Woolf, z nie lada bagażem doświadczeń, tworzyła powieści i eseje z perfekcjonistycznym podejściem do treści. Ostatnia praca, która wyszła spod pióra Woolf, na stałe wpisała się w historię literatury feministycznej. Esej „Własny pokój” to wizja kobiety, która w świecie zdominowanym przez płeć męską, ma szansę na szczęście dzięki wykształceniu, które zapewni jej dochód i w konsekwencji – finansową niezależność. Książka, która treścią zachęca do wytrwałości w poszukiwaniu swojego miejsca oraz samorozwoju bez względu na oczekiwania kulturowe i społeczne.
Kobieta w nowym świetle – Simone de Beauvoir
Co się stanie, kiedy pisarka, filozofka i skandalistka podejmie próbę demityzacji kobiety? Powstanie jedno z najsłynniejszych, budzące podziw i kontrowersje dzieło. „Druga płeć” funkcjonuje w historii literatury jako czołowa pozycja w filozofii ukierunkowanej na walkę o prawa kobiet i odcisnęła piętno w drugiej fali feminizmu. “Duchowa matka” tego nurtu, jak po premierze książki nazywano Simone, nie przebierała w środkach, dosadnie demaskując mit kobiety zbudowany na prawach mężczyzn. Kontrowersje budziły wątki poruszane przez autorkę, które uwydatniały zależność płci pięknej od małżeństwa, rodziny i obowiązków, nazywając je pułapką. Niesprawiedliwy podział obowiązków został zakorzeniony w edukacji dziewczynek, którym zostały wyperswadowane inne zdolności, co w dorosłym życiu zaowocowało poświęceniem kariery na rzecz zawodu pani domu. Opisy ogólnej sytuacji na świecie nie są zarzutem w stronę mężczyzn, a komunikatem dla obu płci, że odpowiedzialne wprowadzanie zmian, wiązałoby się z wieloma korzyściami dla każdej ze stron.
Kobiecy głos współczesności – Olga Tokarczuk
Laureatka Literackiej Nagrody Nobla z 2018 roku, jak mało kto, potrafi uchwycić złożoność współczesnego świata. W swoich powieściach ukazuje wielowarstwowe portrety osób oraz ich relacje zarówno z otaczającą ich rzeczywistością, jak i sobą nawzajem. Jej twórczość to nie tylko opowieści o ludzkich losach, ale refleksje nad naturą człowieka, duchowością, ekologią i przemijaniem, czyli zbiór najistotniejszych tematów, których doświadcza nie tylko czytelnik. Wykraczanie poza konwencjonalne granice literatury, poprzez budowanie wielowątkowych narracji, inspiruje do głębokich refleksji, pozostawiając czytelnikowi przestrzeń do własnych domysłów i interpretacji.
Kobieca siła literatury
Świat potrzebował wzbogacenia literatury o kobiecy punkt widzenia, który niezaprzeczalnie można opisać jako ten bardziej wrażliwy na otaczającą rzeczywistość. Niezależnie od tego, czy pisarki walczyły o prawo tworzenia, czy szły o krok dalej i manifestowały niezależność intelektualną, zachowane dzieła kształtowały wyznawany światopogląd. Ponadczasowość wartości płynących z treści potwierdza filozoficzna myśl Simone de Beauvoir, że „nie rodzimy się kobietami – stajemy się nimi”. Szeroka gama pozycji w literaturze kobiecej, pomaga odnaleźć indywidualną drogę do osiągnięcia tego celu, a przy tym zachować wolność intelektualną, o którą kiedyś tak zabiegano.
