Dobrowolność, niejawność, poufność, niesformalizowany charakter… Zalet mediacji, bo to właśnie tej formie rozwiązywania sporów poświęcony jest ten wpis, wyróżniamy naprawdę sporo. Dlaczego warto dać jej szansę zanim wdamy się w długoletnie, kosztowne i wykańczające procesy sądowe? Zwykle nie mamy nic więcej do stracenia, a możemy tylko zyskać – w najlepszym wypadku nawet porozumienie, a jak wiadomo niejeden w życiu marzy tylko o świętym spokoju…
Życie wielu ludzi byłoby o wiele prostsze, gdyby potrafili rozmawiać i w ten naturalny sposób rozwiązywać zaistniałe konflikty. Tymczasem w mentalności społeczeństwa zakotwiczyło się przekonanie, że jak scysja – to sąd. Prawda jest jednak taka, że wytoczenie wojny drugiej stronie na drodze sądowej nie zawsze jest dobrym rozwiązaniem. Rozstrzygnięcie sporu poprzez mediację jest po pierwsze tańsze, po drugie szybsze.
Rodzaje mediacji
Wyróżnia się dwa rodzaje mediacji: pozasądową i sądową. Pozasądowa to taka, kiedy strony jeszcze przed wytoczeniem procesu zwracają się o wsparcie do mediatora, czyli bezstronnej osoby, która pomoże wypracować konsensus w konkretnej sprawie. Możliwa jest także sytuacja, gdy jedna ze stron zwraca się do mediatora, aby ten w jej imieniu skontaktował się z drugą stroną. Jeśli ta wyrazi zgodę na mediowanie, wówczas ustala się wspólny termin spotkania, które powinno odbyć się w neutralnym miejscu, w celu wypracowania porozumienia, oczywiście. Z kolei, mediacja sądowa ma miejsce wtedy, gdy strony do mediowania skieruje sąd, np. podczas trwającego już procesu o rozwód. W takich przypadkach to właśnie sąd wyznacza mediatora z tzw. listy stałych mediatorów. W tym przypadku to specjalista kontaktuje się ze stronami i zaprasza je na spotkanie. Mediacja sądowa musi zakończyć się w ustalonym w ustawie terminie.
Koszty mediacji
Koszty mediacji pozasądowej nie są nigdzie uregulowane. To mediator ustala stawkę swojego honorarium. Z kolei, koszty mediacji sądowej w konkretnych sprawach – czy to cywilnych czy gospodarczych bądź administracyjnych i karnych, są ściśle uregulowane w odpowiednich rozporządzeniach.
Dobrowolność
Mediacja jest dobrowolna. Oznacza to, że każda ze stron może wstawić się na wspólne spotkanie, ale tylko z własnej, nieprzymuszonej woli. Mediator nie może też wywierać żadnego nacisku na strony, by te ze sobą współpracowały. Osoby pozostające w konflikcie wcale nie muszą osiągnąć porozumienia. Każda może wycofać się z mediacji w dowolnym momencie.
Bezstronność
Mediator, który prowadzi mediację, nie może opowiedzieć się po żadnej stronie. Musi być obiektywny i traktować strony jednakowo, unikając faworyzowania którejkolwiek z nich. Jeśli ktokolwiek podczas prowadzonych mediacji odczuje, że mediator nie jest bezstronny, w każdym momencie może zrezygnować z usług takiej osoby. Mediator nie podaje na tacy gotowej recepty na zażegnanie konfliktu, ale prowadzi rozmowę w sposób, który pozwoli uzyskać stronom satysfakcjonujące rozwiązanie.
Niejawność
W mediacji uczestniczą skonfliktowane strony i mediator. Podczas takich spotkań nie ma miejsca na obecność osób trzecich.
Poufność
To co zdarzyło się w Vegas, zostaje w Vegas. Podobna zasada dotyczy mediacji. Wszystkie ustalenia, które zostały poczynione przez strony w miejscu wspólnych negocjacji, zostają dokładnie w tym miejscu. Mediatora obowiązuje tajemnica zawodowa i nie może dzielić się faktami, o których się dowiedział, z innymi. Mediator nie może być przesłuchany jako świadek, chyba że strony zwolnią go z obowiązku zachowania tajemnicy mediacji.
Brak formalizmu
Mediacja przebiega w przyjaznej atmosferze. Nie jest sformalizowana jak postępowanie przed sądem, chociaż składa się z konkretnych etapów. Mediator ma zadbać o to, aby strony czuły się dobrze, by okazywały sobie szacunek i w odpowiedni sposób tłumiły niepotrzebne, negatywne emocje, które powodują, że nie potrafią się ze sobą porozumieć.
Skuteczna mediacja wiąże się z zawarciem przez strony ugody, czyli umowy zawartej pomiędzy stronami konfliktu. Taka ugoda musi zawierać dane osobowe stron, które brały udział w mediacji oraz mediatora, który ją przeprowadzał. Do tego dochodzą jeszcze postanowienia, które zostały wypracowane podczas rozmów. Ponadto można uregulować w ten sposób zasady postępowania na przyszłość w podobnych sytuacjach.
