Znana amerykańska przedsiębiorczyni, autorka książek oraz ikona lifestyle’u, która zbudowała imperium oparte na szeroko rozumianym „stylu życia” – obejmującym gotowanie, dekorowanie wnętrz, ogrodnictwo i rękodzieło. Jej historia to opowieść o sukcesie, upadku i powrocie na szczyt. Sama Stewart stała się jedną z najbardziej rozpoznawalnych postaci w amerykańskiej kulturze…
Martha Helen Kostyra urodziła się 3 sierpnia 1941 roku w Jersey City w stanie New Jersey, w rodzinie o polskich korzeniach. Była drugim z sześciorga dzieci i dorastała w środowisku, gdzie przywiązywano dużą wagę do domowego jedzenia i pracy w ogrodzie. Już jako dziecko Martha nauczyła się gotować, szyć i dekorować dom, co miało później ogromny wpływ na jej życie zawodowe.
Ukończyła studia na Barnard College w Nowym Jorku, początkowo na wydziale chemii, lecz ostatecznie uzyskała dyplom z historii sztuki i architektury. Jeszcze w trakcie nauki pracowała jako modelka, by zarobić na edukację. W tym samym czasie poznała swojego przyszłego męża – Andrew Stewarta. Nowożeńcy odbyli pięciomiesięczną podróż poślubną po Europie, podczas której, „świeżo upieczoną żonę” oczarowała kuchnia Starego Kontynentu. Ponoć codziennie zapisywała, co jadła. Po powrocie do Ameryki, rozpoczęła pracę na Wall Street jako broker giełdowy, co pozwoliło jej zgromadzić kapitał i zdobyć doświadczenie w biznesie. Zarabiała ćwierć miliona dolarów rocznie.
W latach 70. przeprowadziła się z mężem do Westport w Connecticut – miasta nazywanego najodleglejszą sypialnią Nowego Jorku, i zaczęła prowadzić firmę cateringową. Jej kreatywne podejście do prezentacji potraw i wysoka jakość usług szybko przyciągnęły uwagę zamożnych klientów. Wtedy postanowiła zbudować swoją reputację jako ekspertka od domowej elegancji i wyrafinowanego stylu życia.
– Przygotowywałam śliwkowe puddingi dla dwunastu osób, piekłam bułeczki. Niczego nie kupowałam. Wszystko robiłam sama. Obsługiwałam przyjęcia w nowojorskim muzeum sztuki nowoczesnej, w Metropolitan Museum of Art, w willach: Greenwich, Bedford. Były na 6, 7 a nawet 700 osób. Chcieliśmy wzbudzać podziw, przyciągać uwagę – wspomina Martha Stewart[1].
Stewart weszła na rynek w latach 80., w czasach, kiedy kobiety w biznesie wciąż musiały walczyć o uznanie. Jej odwaga w tworzeniu imperium opartego na własnym nazwisku i wprowadzaniu tematów domowego stylu życia do mainstreamu okazała się pionierska. Dzięki temu, stała się nie tylko przedsiębiorczynią, ale i symbolem kobiecego sukcesu.
Martha Stewart Living
Pierwszym dużym przełomem w jej karierze była książka „Entertaining” z 1982 roku, której współautorką była Elizabeth Hawes. Lektura odniosła wielki sukces, co zapoczątkowało serię publikacji i ostatecznie doprowadziło do powstania marki „Martha Stewart Living”.
– Stworzyłam coś autentycznego. Czytelniczki utożsamiały się ze mną. Ja też sprzątałam dom. Miałam dziecko, męża. Uprawiałam ogród. Podzielałam ich doświadczenia – opowiada.
W 1990 roku Stewart rozpoczęła wydawanie magazynu o tym samym tytule, który szybko zyskał ogromną popularność. – Kobiety chciały pracować, robić karierę, ale jednocześnie nie rezygnowały z prowadzenia domu. Martha twierdziła, że każda z nas może być artystką i, że piękno zawsze się obroni – wtrąca Caitlin Flanagan, dziennikarka. W kolejnych latach Martha stworzyła program telewizyjny, linie produktów do dekoracji wnętrz, akcesoria kuchenne i meble. Dzięki temu, stała się jedną z najważniejszych osobowości medialnych w USA.
Joan Didion napisała o niej esej. „Krytycy mają ją za zło wcielone, jednak, co by nie mówić, Martha podbija świat szturmem. I nie robi tego przy pomocy nowoczesnych technologii, lecz haftowanych serwetek i ślubnych tortów. To nie jest historia kobiety, która wykorzystywała swoje liczne talenty. To historia kobiety, która utorowała sobie drogę na giełdę. To historia o ciężkiej pracy, zaspokojeniu pragnień, realizacji marzeń i wizji. To historia przywodząca na myśl Mildred Pierce. Martha Stewart nie marzy o cieple domowego ogniska, lecz o władzy. To kobieta, która siada do stołu z mężczyznami, po czym odchodzi w fartuszku z ich żetonami”.
W 2001 roku kobieta znalazła się w centrum kontrowersji związanej z insider tradingiem. Chodziło o wykorzystanie informacji poufnej w grze giełdowej, co jest zakazane w większości państw. Została więc oskarżona o sprzedanie swoich akcji firmy biotechnologicznej ImClone na podstawie niejawnych informacji. W 2004 skazano ją za utrudnianie śledztwa. Odbyła pięciomiesięczną karę więzienia, co mocno zaszkodziło jej reputacji i biznesowi.
Ale historia Marthy nie kończy się w tym miejscu. Wręcz przeciwnie – jest świadectwem niezwykłej odporności. Gdy ta została zatrzymana i odbywała karę więzienia, wiele osób przewidywało krach jej kariery. Martha jednak pokazała, że nawet po wielkim upadku można powrócić na szczyt. Zdołała odbudować swoją markę, zdobyć na nowo zaufanie fanów i ponownie rozwinąć swój biznes. Wprowadziła świeże programy telewizyjne, nawiązała współpracę z wieloma sieciami handlowymi, takimi jak Macy’s czy Home Depot, i stworzyła linie produktów dla różnych segmentów rynku. Z sukcesem przekształciła swoje przedsiębiorstwo, dostosowując go do nowych czasów i trendów. Zbudowała młodszy, bardziej nowoczesny wizerunek, podejmując współpracę nawet z celebrytami, takimi jak raper Snoop Dogg. To udowadnia, że potrafiła odnaleźć się w zmieniającej się kulturze, zachowując przy tym swój unikalny styl i wartości.
Ikona lifestyle’u
Martha Stewart do dziś uznawana jest w USA za jedną z najważniejszych postaci w branży lifestyle’owej. Amerykanka o polskich korzeniach tylko potwierdza, że talent, konsekwencja i otwartość na rozwój mogą prowadzić do sukcesu. Jej życie to lekcja, która uczy, że nawet po kryzysie można osiągnąć nowy szczyt.
– W życiu kieruję się dwoma mottami. Pierwsze to: „ucz się każdego dnia”. Drugie, zaś: „co nas nie zabije, to wzmocni”. Zmiany są potrzebne. Czasem trzeba zacząć wszystko od nowa – kwituje Martha, nierzadko nazywana inspiracją, bo pokazała, że kobieta może być liderką, tworzyć biznesowe imperium i jednocześnie pozostawać wierną swoim wartościom. Stewart zdołała przekuć domowy styl życia w ogromne medialne imperium, wykorzystując różne formy komunikacji – książki, magazyny, programy telewizyjne, internet – wszystko po to, aby dzielić się swoją wiedzą z innymi. Była też jedną z pierwszych osób, które potraktowały lifestyle jako ważną część kultury.
[1] Wszystkie wypowiedzi pochodzą z autobiograficznego filmu dokumentalnego pt. „Martha”, który od niedawna można obejrzeć na platformie Netflix.com.
