Polacy i Francuzi obchodzą Święta Bożego Narodzenia w dość odmienny sposób. To, co nas łączy to ustrojona choinka, bożonarodzeniowe jarmarki, rozświetlone ulice i oczywiście prezenty, które trójkolorowi rozpakowują dopiero w Dzień Bożego Narodzenia. Różnic w świątecznej tradycji jest więcej. Francuzi uroczyście obchodzą tylko Wigilię i Boże Narodzenie, nie ma u nich „drugiego dnia świąt”. Podobnie jest ze zwyczajem łamania się opłatkiem – tylko nieliczni dzielą się chlebem. W Paryżu na świątecznym stole królują ostrygi a w Bretanii gryczane placki z kwaśną śmietaną. Jakby tego było mało, tradycyjną potrawą bożonarodzeniową jest tutaj pieczony kurczak lub indyk nadziewany kasztanami…
Święta we Francji, podobnie jak w wielu innych krajach, to czas radości, rodzinnego ciepła i wspólnego świętowania. Już w połowie listopada trójkolorowi przystrajają domy na tę okazję. Ubierają choinkę, zawieszają kolorowe światełka na ulicach i kupują kalendarze adwentowe z cukierkami lub małymi prezencikami, które pomagają odliczać dni do Bożego Narodzenia.
– Główne arterie Paryża, m.in. Champs Éliséé, przystrajają miliony migających światełek. Luksusowe domy mody prześcigają się w dekoracjach. Galerie: Lafayette i Printemps instalują ruchome, bajkowe witryny ku uciesze dzieci. Znane place królewskie przyozdabiają przepiękne choinki, przyciągające wielu turystów i amatorów świątecznych zdjęć – mówi mi „Polka w Paryżu”, czyli Agnieszka Grabowska z Oświęcimia, która już od 20 lat mieszka we Francji.
Oryginalna choinka przed domem mody Chanel w Paryżu. Fot. Archiwum prywatne Agnieszki Grabowskiej.
Jarmarczny czar
Końcem listopada w stolicy Francji pojawiają się jarmarki bożonarodzeniowe. Drewniane domki i iluminacje ożywiają ulice oraz zachęcają do podróży po miejscach, gdzie można znaleźć wymarzony prezent pod choinkę dla najbliższych, a także spróbować rozmaitych świątecznych smakołyków. – Zacznijmy od gorącej czekolady lub wytrawnego, czerwonego wina pachnącego mandarynkami. Następnie, koniecznie skosztujmy pieczonych kasztanów! Na danie główne polecam Tartiflette, czyli potrawę wywodzącą się z Sabaudii w Alpach Francuskich. Danie przyrządzone głównie z ziemniaków, sera Reblochon, boczku oraz cebuli, z dodatkiem białego wina, które nadaje mu wykwintnego smaku. Jeżeli zostało nam trochę miejsca na coś słodkiego, to koniecznie trzeba rozsmakować się w naleśnikach z cukrem lub konfiturą z kasztanów albo prawdziwym nugacie z orzechów laskowych, cukru, miodu i białek. Po takiej jarmarcznej uczcie najlepiej spalić kalorie spacerując po Champs Éliséé i podziwiać błyszczące światełka ciągnące się dwa kilometry, aż do Łuku Triumfalnego – zaleca polska paryżanka.
Agnieszka Grabowska, znana jako „Polka w Paryżu”. Fot. Archiwum prywatne.
Paryskie jarmarki warte odwiedzenia
Jardin des Tuileries – place de la Concorde, Paris 1er
Place des Abbesses, Paris 18e
Square René Viviani – 2 rue du Fouarre, Paris 4e
Quartier Saint-Germain-des-Prés, Paris 6e
Parvis de la Défense, 92
Parvis de l’Hôtel de Ville de Paris, Pa
Trzynaście deserów na Wigilię
– Wigilia Bożego Narodzenia, znana we Francji jako „Réveillon”, to główna uroczystość. Rodziny zbierają się przy stole, aby razem świętować. Podczas obfitej wieczerzy spożywa się różnorodne potrawy, takie jak foie gras (pasztet z gęsich lub kaczych wątróbek), kawior, ostrygi, pieczone mięsa, dania rybne i pyszne desery. Do tego dochodzą też ślimaki zapiekane w czosnkowo-pietruszkowym maśle. Na deser, Bûche de Noël – bardzo słodkie ciasto przypominające wyglądem kłodę – wymienia Agnieszka Grabowska.
Wigilijna uczta trwa we Francji do późnej nocy. Choć potrawy mogą różnić się w zależności od regionu, zaskakuje zwłaszcza Prowansja, w której popularnością cieszy się tzw. „Les Treize Desserts”, czyli Trzynaście Deserów. To smakołyki przyrządzone głównie z owoców, orzechów i ciasta.
– Dla Polaków Wigilia ma symboliczne znaczenie. We Francji to raczej wystawny, rodzinny posiłek. Nikt nie wypatruje tu pierwszej gwiazdki a prezenty przynosi Pere Noel, zwany w niektórych regionach również jako Pere Fouettard – wyjaśnia kobieta.
Bożonarodzeniowe dania we Francji
1. Chapon farci aux marrons – kurczak lub kogut, często faszerowany kasztanami.
2. Foie gras – pasztet z gęsiej lub kaczej wątróbki, podawany na grzankach lub tostach.
3. Bûche de Noël – klasyczny torcik świąteczny w kształcie kawałka drewna, wykonany z biszkoptu i kremu, udekorowany lukrem.
4. Huîtres (ostrygi) – ostrygi to popularne danie podawane na świątecznym stole we Francji.
5. Coquilles Saint-Jacques – grillowane lub duszone przegrzebki, serwowane z sosem musztardowym lub śmietanowym.
6. Poularde aux morilles – drób (często kura) w sosie ze smardzami.
7. Galette des Rois – ciasto z nadzieniem migdałowym, spożywane tradycyjnie 6 stycznia.
